بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس شوید (anethum graveolens) در روغن سویا و مقایسه ی آن با آنتی اکسیدان های شیمیایی

مقدمه: امروزه استفاده از گیاهان دارویی و ترکیبات موثره ی آن ها به عنوان منابع طبیعی که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند، مورد توجه محققین قرار گرفته است. آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که به طور موثر و به طرق مختلف از واکنش رادیکال های آزاد دارای اکسیژن و نیتروژن فعال با بیومولکول ها (نظیر پروتئین، آمینو اسید، لیپید و dna) جلوگیری کرده و منجر به کاهش آسیب و یا مرگ سلولی، بیماری های قلبی عروقی و سرطان ها می شوند. هدف: بررسی اجزای تشکیل دهنده و فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس گیاه دارویی شوید در روغن سویا. روش بررسی: در این تحقیق، پس از استخراج اسانس از بذرهای شوید، اسانس با دستگاه gc/ms تجزیه و اجزای شیمیایی آن شناسایی شد. به جهت بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس، از دو آزمون رادیکال 2 و '2- دی فنیل 1- پیکریل هیدرازیل (•dpph) و سامانه ی بتاکاروتن / لینولئیک اسید استفاده شد. هم چنین، رفتار آنتی اکسیدانی آن در روغن سویای خام، با اندازه گیری اعداد پراکسید و تیوباربیتوریک اسید مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج حاصل از این سه آزمون با آنتی اکسیدان های شیمیایی b‏ht و bhaمقایسه شد. نتایج: نتایج نشان داد که د - کارون (09/36 درصد)، لیمونن (89/19 درصد)، دیل آپیول (83/16 درصد)، ترانس- دی هیدروکارون (36/7 درصد)، سیس- دی هیدروکارون (59/6 درصد) و تیمول (5/6 درصد) ترکیبات عمده ی اسانس بودند. در آزمون •dpph، مقدار ec50 اسانس شوید mg/ml 52/1 ± 57/2 به دست آمد، در حالی که این پارامتر برای bht، mg/ml 001/0 ± 038/0 بود. در آزمون بتاکاروتن / لینولئیک اسید، فعالیت اسانس در غلظت mg/ml 7 برابر با 29/77 درصد بود که فعالیت آنتی اکسیدانی نزدیکی با bht در mg/ml 1/0 داشت. در آزمون آون، اسانس توانایی جلوگیری از تولید محصولات اولیه و ثانویه ی اکسیداسیون، در روغن سویای خام را در سطح غلظتی mg/ml 6/0 که تقریباً معادل با آنتی اکسیدان شیمیایی bha در سطح غلظتی mg/ml 1/0 است، داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که اسانس شوید می تواند به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی عمل نموده و پس از آزمایش های تکمیلی به مواد غذایی اضافه شود.